Uluslararası Ticarette Karşılaştırmalı Üstünlük Nedir?
David Ricardo, İngiltere ve Portekiz’in karşılaştırmalı üstünlüklerine göre uzmanlaşarak ve ticaret yaparak nasıl fayda sağladığını ünlü bir şekilde gösterdi. Bu durumda, Portekiz düşük maliyetle şarap üretebilirken, İngiltere ucuza kumaş üretebildi. Ricardo, her ülkenin sonunda bu gerçekleri tanıyacağını ve üretilmesi daha maliyetli olan ürünü üretmeye çalışmaktan vazgeçeceğini öngördü.
Gerçekten de zaman geçtikçe İngiltere şarap üretmeyi, Portekiz ise kumaş üretmeyi bıraktı. Her iki ülke de bu ürünleri kendi ülkelerinde üretme çabalarını durdurmanın ve bunun yerine bunları elde etmek için birbirleriyle ticaret yapmanın kendi yararına olduğunu gördü.
Çağdaş bir örnek: Çin’in ABD ile karşılaştırmalı üstünlüğü ucuz emek biçimindedir. Çinli işçiler, çok daha düşük bir fırsat maliyetiyle basit tüketim malları üretiyorlar. Amerika Birleşik Devletleri’nin karşılaştırmalı üstünlüğü, uzmanlaşmış, sermaye yoğun emektedir. Amerikalı işçiler, daha düşük fırsat maliyetlerinde sofistike mallar veya yatırım fırsatları üretirler. Bu hatlar boyunca uzmanlaşmak ve ticaret yapmak her birinin yararınadır.
Karşılaştırmalı üstünlük teorisi, korumacılığın tipik olarak neden başarısız olduğunu açıklamaya yardımcı olur. Bu analitik yaklaşımın taraftarları, uluslararası ticaretle uğraşan ülkelerin karşılaştırmalı avantajlara sahip ortaklar bulmak için zaten çalışmış olacağına inanıyor.
Bir ülke kendisini uluslararası bir ticaret anlaşmasından çıkarırsa, bir hükümet tarifeler uygularsa vb., yeni işler ve sanayi şeklinde yerel bir fayda sağlayabilir. Ancak bu, bir ticaret sorununa uzun vadeli bir çözüm değildir. Sonunda, bu ülke komşularına göre dezavantajlı hale gelecektir: Bu ürünleri daha düşük fırsat maliyetiyle zaten daha iyi üretebilen ülkeler.
Karşılaştırmalı Üstünlüğe Eleştiriler
Dünyanın neden ülkeler arasında açık ticareti yok? Serbest ticaret varken, neden bazı ülkeler diğerleri pahasına yoksul kalıyor? Belki de karşılaştırmalı üstünlük önerildiği gibi çalışmıyor. Bunun birçok nedeni olabilir, ancak en etkili olanı, ekonomistlerin rant arayışı dediği şeydir. Rant arayışı, bir grup kendi çıkarlarını korumak için hükümeti organize edip lobi yaptığında ortaya çıkar.
Örneğin, Amerikan ayakkabı üreticilerinin serbest ticaret argümanını anladığını ve kabul ettiğini, ancak dar çıkarlarının daha ucuz yabancı ayakkabılardan olumsuz etkileneceğini de biliyorlar. Emekçiler ayakkabı yapmaktan bilgisayar yapmaya geçerek en üretken olacak olsalar bile, ayakkabı endüstrisindeki hiç kimse işini kaybetmek veya kısa vadede kârlarının düştüğünü görmek istemez.
Bu istek, ayakkabıcıları, örneğin ürünleri için özel vergi indirimleri ve/veya yabancı ayakkabılara yönelik ekstra vergiler (hatta doğrudan yasaklar) için lobi yapmaya sevk ediyor. Uzun vadede, bu tür korumacı taktiklerle Amerikalı işçiler nispeten daha az üretken ve Amerikalı tüketiciler nispeten daha fakir hale getirilecek olsa da, Amerikan işlerini kurtarmaya ve eski bir Amerikan zanaatını korumaya yönelik çağrılar boldur.
