Negatif Dışsallık Nedir?
Negatif dışsallık, bir mal veya hizmetin üretimi veya tüketimi nedeniyle ilişkisiz bir üçüncü taraf üzerinde istenmeyen bir etkidir. Başka bir deyişle, bazı piyasa faaliyetlerinden kaynaklanan öngörülemeyen olumsuz bir sonuçtur.
Negatif Dışsallık Ne Anlama Geliyor?
Kısaca Negatif dışsallığın tanımı nedir? Negatif dışsallıklar, bir mal veya hizmeti üretmenin veya tüketmenin sosyal maliyeti özel maliyetten daha büyük olduğunda ortaya çıkar. Basitçe söylemek gerekirse, bir grup insanın kararları toplum üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir, ancak bu insanlar kararlarının maliyetinden sorumlu tutulmazlar.
Düzenlenmemiş bir piyasada negatif dışsallıklar meydana geldiğinde; maliyetler tüketicilere iletilir ve böylece üreticilerin marjinal maliyetleri düşer. Ancak, tüketici karar verme süreci marjinal maliyet ve marjinal faydayı dikkate aldığından, tüketiciler negatif dışsallıkları absorbe etmezler ve bu da piyasa verimsizliğine, yani üretici artığına yol açar.
Örnek
Negatif dışsallıkların tipik bir örneği spor arazi araçlarıdır (SUV’ler). SUV’lerin, yani 4500 poundluk araçların tüketimi Amerika Birleşik Devletleri’nde çok popüler. Bununla birlikte, bu tür büyük arabalar, ortalama bir arabadan daha fazla sayıda fosil yakıt tüketerek küresel ısınmaya ve fosil yakıt emisyonlarının artmasına katkıda bulunmaktadır.
Ayrıca, federal hükümetten ve bölgesel hükümetlerden elde edilen verilere göre, SUV’ler ortalama bir arabadan daha fazla ağırlığa sahip olduğundan ve yollara zarar verdiğinden, eyalet yol ağını onarmak için her yıl yaklaşık 33,2 milyon dolar harcıyor.
Son olarak, SUV’ler ağırlıkları ve boyutları nedeniyle sürücülerine ve yolcularına daha fazla güvenlik hissi sağlasa da, yollarda daha küçük araçların sürücülerine ve yolcularına karşı artan bir güvensizlik duygusu vardır. SUV’lardan daha küçük arabaların yolcusunun olumsuz hissi, olumsuz dışsallıklara bir örnektir. Ayrıca, bu olumsuzluk hissi nedeniyle, daha küçük otomobillerin sürücüleri bir SUV’nin yanından geçmeye çalışırken yola odaklanmalarını kaybettikleri için daha fazla sayıda trafik kazası yaşanması mümkündür.
